Teologia naturalna

Ten artykuł należy dopracować:

artykuł przedstawia zagadnienie wyłącznie z punktu widzenia religii chrześcijańskiej.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Teologia naturalna – dziedzina teologii dowodząca istnienia Boga na podstawie obserwacji świata przyrody.

Nurt katolicki

Oparty na racjonalnej metafizyce arystotelejsko-akwinackiej, w której zakładano, że przy pomocy rozumu można wywnioskować fakt istnienia Boga. Istnieje od XIV w., obecnie występuje pod nazwą neoscholastycyzmu.

Nurt protestancki

Istnieje od początku XVII w., największy rozwój przypada na początek XIX w. Oparty na założeniu, że przyroda jest bożym Objawieniem paralelnym do Biblii i można „indukcyjnie” analizując fakty i dochodząc do praw rządzących w przyrodzie dostrzec u ich początku rękę kochającego i wszechmogącego Boga^[1].

Krytyka

Zdaniem Johna H. Newmana katolickiego krytyka tego nurtu teologii, teologia naturalna w zestawieniu z naukami przyrodniczymi jest strona słabszą, gdyż stara się przejąć od nich warsztat badawczy: indukcyjny sposób wnioskowania. Tym samym nauki przyrodnicze stają się w przypadku teologii naturalnej wzorcem dla uprawiania teologii w ogóle^[2]. Spośród teologów protestanckich teologię naturalną krytykowali m.in. Friedrich Schleiermacher, Albrecht Ritschl i najbardziej zdecydowanie Karl Barth^[3]. Wolfhart Pannenberg uważa, że odrzucenie teologii naturalnej przez Bartha było zbyt radykalne, zauważając jednocześnie, że powrót do jej dawnej formy jest niemożliwy^[4]. Pozytywnie do teologii naturalnej ustosunkowali się reprezentanci teologii procesu^[5].

Zobacz też

Przypisy

↑ Wiktor Werner, Między krytyką a fetyszyzacją. Różne reakcje na pojawienie się ewolucjonistycznej koncepcji natury. „Roczniki Antropologii Wiedzy”, Rocznik I (2004) 2005, s. 45-56
↑ John Henry Newman, The Idea of a University, London, Longmans, Green, And Co, 1907, s. 450
↑ Manfred Uglorz: Od samoświadomości do świadectwa wiary. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1995, s. 65. ISBN 83-901296-6-3.
↑ Wolfhart Pannenberg: Człowiek, wolność, Bóg. Kraków: Znak, 1995, s. 46–49, seria: Biblioteka Filozofii Religii. ISBN 83-7006-207-5.
↑ Włodzimierz Zuzga. Teologia procesu. „Jednota”. 5–6, 1989. [dostęp 2010-12-18].

Linki zewnętrzne

Polskojęzyczne

Włodzimierz Dłubacz, Teologia naturalna, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-16].

Anglojęzyczne

AndrewA. Chignell AndrewA., DerkD. Pereboom DerkD., Natural Theology and Natural Religion, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 6 lipca 2015, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-01-17] (ang.).
JamesJ. Brent JamesJ., Natural Theology, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27] (ang.).
Natural theology (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].

[1] Wiktor Werner, Między krytyką a fetyszyzacją. Różne reakcje na pojawienie się ewolucjonistycznej koncepcji natury. „Roczniki Antropologii Wiedzy”, Rocznik I (2004) 2005, s. 45-56

[2] John Henry Newman, The Idea of a University, London, Longmans, Green, And Co, 1907, s. 450

[3] Manfred Uglorz: Od samoświadomości do świadectwa wiary. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna, 1995, s. 65. ISBN 83-901296-6-3.

[4] Wolfhart Pannenberg: Człowiek, wolność, Bóg. Kraków: Znak, 1995, s. 46–49, seria: Biblioteka Filozofii Religii. ISBN 83-7006-207-5.

[5] Włodzimierz Zuzga. Teologia procesu. „Jednota”. 5–6, 1989. [dostęp 2010-12-18].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]